พระสีสุราช

 

พระสีสุราช

จากตํานานเล่าขานและประวัติศาสตร์บางตอน ที่มีผู้รู้และผู้เฒ่าผู้แก่ประจําผู้บ้าน จดบันทึกและเล่าสืบต่อกันมาชั่วลูกชั่วหลานนั้น

⇒ ปี พ.ศ. 2202 ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายตรงกับรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์ มหาราช ได้มีราษฎรอ้ายลาว (พิลาว - น้องลาว) อพยพมาจากเมืองจําปาสัก ซึ่งเป็นส่วน หนึ่งของอาณาจักรลานช้าง นําโดยพระสีสุราชหรือท้าวสีสุราชเป็นหัวหน้า พระสีสุราชเป็น ราชบุตรของเจ้าเมืองจําปาสัก อพยพเข้ามาทางดอนมดแดง (อุบลราชธานี) ผ่านเมือง สุวรรณภูมิมาตั้งถิ่นฐานที่โคกหนองดุม ซึ่งมีชัยภูมิที่อุดมสมบูรณ์

⇒ ปี พ.ศ. 2212 พระสีสุราชได้ย้ายจากโคกหนองดุม ไปตั้งบ้านที่ดงตะกวดโนนสูง ความ ตอนนี้เล่าว่าพระสีสุราช ชาวบ้านเรียกกันว่า ท้าวสีสุราชหรือเฒ่าไก่สามเก้า เหตุเพราะท่าน ไก่ไว้กินไข่กินเนื้อ เวลาที่จะออกไปทําศึกหรือเดินทางไปไหนมาไหน ท่านชอบให้บริวารใช้หอก อ่านต่อ

กลุ่มทอผ้าไหมผ้าฝ้ายบ้านยาง

 

อาชีพชุมชน

จากมรดกภูมิปัญญา สู่คุณค่าแห่งความงาม

จากมรดกภูมิปัญญา สู่คุณค่าแห่งความงาม อำเภอยางสีสุราช ดินแดนแห่งพุทธธรรม ดินแดนแห่งความอุดมสมบูรณ์ด้วยวัฒนธรรมท้องถิ่นอันเป็นเอกลัก ละบือไกลด้วยผ้าไหมหลากสไตล กลุ่มทอผ้าไหมผ้าฝ้ายบ้านยางตลาด

จังหวัดมหาสารคาม ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลยางสีสุราช อำเภอยางสีสุราช จังหวัดมหาสารคาม ที่นี่ขึ้นชื่อว่ามีฝีมือเป็นเลิศด้านการทอผ้าไหมมัดหมี่ โดยเฉพราะอย่างยิ่งลายสร้อยดอกหมาก ด้วยการสืบสานมรดกทางภูมิปัญญาด้านผ้าไหม การเลี้ยงหมอน ที่ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งเป็นงานศิลปะที่มีอยู่เพียงชิ้นเดียวในโลก เพราะแต่ละคนที่ทำแต่ละขั้นตอน จะมีควาแตกต่างกัน เส้นไหมที่สาวได้แต่ละช่วงเวลาหรือแต่ละระยะของฝักไหม นอกจากนั้นแล้วความสามารถในการทอ การสอดกระสวย ความแรงในการตีกระทบหรือการฟัดทำให้ได้สีเข้มอ่อน อ่านต่อ

กลุ่มทอผ้าไหมบ้านกุดรัง

 

ประวัติการก่อตั้งกลุ่มทอผ้าไหมบ้านกุดรัง

การก่อตั้งวิสาหกิจชุมชนกลุ่มทอผ้าไหมบ้านกุดรังได้เริ่มขึ้นเมื่อ นางสมจิตร บุรีนอก ได้เข้ารับการอบรมการทอผ้าไหมมัดหมี่ที่อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น ซึ่งหลังจากเข้ารับการอบรมแล้วได้นำความรู้ที่ได้รับไปถ่ายทอดให้เพื่อนบ้านใกล้เคียง ซึ่งเดิมทำการทอผ้าไว้สำหรับใช้งานในบ้านอยู่แล้ว เมื่อมีการทอผ้าได้มากขึ้นจึงมีการนำผ้าทอได้ไปจำหน่าย ซึ่งการจำหน่ายในช่วงแรกจะขายให้แก่บุคคลใกล้ชิด หรือญาติพี่น้องที่รู้จัก และขยายวงกว้างมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ไม่สามารถทอผ้าได้ทันต่อความต้องการของลูกค้า จึงเกิดแนวคิดที่จะรวมกลุ่มกันเพื่อผลิตและหาตลาดจัดจำหน่าย เพื่อสร้างรายได้ สร้างอาชีพแก่กลุ่มแม่บ้าน จึงได้ชักชวนแม่บ้านภายในหมู่บ้านบ้านกุดรังที่ว่างเว้นจากการทำนาซึ่งเป็นอาชีพหลักของคนในหมู่บ้าน จึงเกิดการรวมตัวกันของกลุ่มแม่บ้านในเบื้องต้น จำนวน 15 คน เพื่อจัดตั้งกลุ่มเมื่อปี พ.ศ.2540 เพื่อทำการทอผ้าไหมจำหน่าย การดำเนินงานของกลุ่มเป็นไปอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2548 กลุ่มได้รับการจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชน โดยมีสมาชิกเริ่มแรก 15 คน อ่านต่อ

ปราชญ์ชาวบ้าน : นายทนุวง ไชยะดา

 

แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น : เศรษฐกิจพอเพียง โคก หนองนา โมเดล

ชื่อภูมิปัญญา/ปราชญ์ชาวบ้าน : นายทนุวง ไชยะดา

ข้อมูลพื้นฐานรายบุคคล : นายทนุวง ไชยะดา อายุ 65 ปี หมู่ 7 บ้านบ้านดอนโมง

ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม ประกอบอาชีพ เกษตรกร

ความเป็นมา : นายทนุวง ไชยะดา อาชีพข้าราชการบำนาญ ผันตัวทำเกษตรแบบง่ายๆ ดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีความรู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านหลากหลายไม่ว่าจะเป็นด้านเกษตรกรรมนำเทคโนโลยีพื้นบ้านมาพัฒนาองค์ความรู้โดยการศึกษาและทดลองแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยตนเองและเครือข่าย นำองค์ความรู้ไปใช้ในการปฏิบัติจริงและเกิดเป็นรูปธรรมโดยการปฎิบัติงานในส่วนตนเองเป็นวิทยากรให้กับหน่วยงานต่างๆอ่านต่อ

การทำข้าวฮาง

 

            กลุ่มช้าวฮางกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม ผลิตและจำหน่ายข้าวฮาง ข้าวกล้อง เมล็ดพันธุ์ข้าวเหนีนวดำพันธุ์ลืมผัว และพันธุ์ข้าวเจ้ามะลิดำ วิสาหกิจชุมชน
กลุ่มข้าวฮางกุดรัง รหัสทะเบียน 4-44-12-01/1-0022 ที่อยู่ 141 หมู่ที่ 1 ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม 44130 นอกจากกลุ่มได้นำผลผลิตข้าวเปลือกจากชุมชนไปแปรรูปเป็นข้าวฮาง ตามแบบฉบับดั้งเดิมที่เกิดขึ้นจากภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่รู้จักกันในชื่อข้าวฮางกุดรัง ข้าวเพื่อสุขภาพ ได้รับการคัดสรรเป็นโอท็อป 5 ดาว ซึ่งมีทั้งข้าวหอมมะลิ ข้าวพันธุ์ไรซ์เบอรี่ ข้าวหอมนิล ข้าวเจ้ามะลิแดง ข้าวเจ้ามะลิดำ และข้าวเหนียวดำพันธุ์ลืมผัว ซึ่งมีการบรรจุภัณฑ์ด้วยระบบสูญญากาศตามขั้นตอน ก่อนส่งขายตามวิถีตลาดแล้ว กลุ่มยังได้รวบรวมเมล็ดพันธุ์ข้าวเหนียวดำพันธุ์ลืมผัวที่ผ่านตามกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ไว้จำหน่าย กว่า ๕๐ ตัน และพันธุ์ข้าวเจ้ามะลิดำในราคาต้นทุนเพื่อให้สมาชิกและผู้สนใจนำไปปลูกข้าวกลุ่มข้าวสีม่วงดำ โดยใช้การตลาดนำการผลิตซึ่งข้าวเหนียวดำพันธุ์ลืมผัวเป็นหนึ่งในกลุ่มข้าวสีม่วงดำที่จะส่งเสริม ตามข้อมูลสำนักวิจัยและพัฒนาข้าวระบุว่าข้าวพันธุ์นี้ เป็นข้าวที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีม่วงดำ หรือที่เรียกกันว่า “ข้าวเหนียวดำ” เป็นข้าวเหนียวที่มีกลิ่นหอม รสชาติอร่อย เมื่อเคี้ยวจะรู้สึกมันและนุ่มแบบหนุบๆ เนื่องจากเป็นข้าวกล้องที่ยังไม่ได้ผ่านการขัดสี ด้วยรสชาติที่อร่อย ผลผลิตสูงสุดเมื่อปลูกในสภาพไร่และฟ้าอากาศ ที่เหมาะสม ได้ 490 กก./ไร่ เมื่อนำมาปลูกในพื้นราบ ผลผลิตที่ได้อยู่ระหว่าง 200-350 กก./ไร่ อ่านต่อ

ดอนปู่ตา

  

ดอนปู่ตา

ตำนานและที่มาของดอนปู่ตา

การตั้งชื่อบ้านหรือนามบ้านในชุมชนอีสานจะยึดธรรมชาติเป็นสำคัญ เช่น โพน โนน หนอง เลิง ห้วย และกุด เป็นต้นคำว่า “กุด” หมายถึง สายน้ำที่เปลี่ยนทิศทางเดินจนเกิดเป็นแอ่งหรือหนองคำว่า “รัง” หมายถึง “ฮัง” ในภาษาอีสาน หมายถึง ที่อยู่ที่อาศัยซึ่งส่วนใหญ่จะใช้กับสัตว์ถ้าเป็น “กุดรัง” หนองน้ำที่มีรังอยู่

ตำนานเล่าว่า กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว เจ้าเมืองท่า (ท่าขอนยาง) มีธิดาสาวที่มีโฉมงดงามพระองค์หนึ่ง เป็นที่รักและโปรดปรานของเจ้าเมืองมาก และธิดาองค์นี้ทรงโปรดปรานจระเข้เป็นพิเศษจนกระทั้งเจ้าเมืองได้แสวงหาจระเข้มาเลี้ยงไว้ในสระหลวง เพื่อให้ธิดาหยอกล้อและเล่นน้ำเป็นเพื่อนโดยการขี่หลังตระเวนไปตามสระรอบๆเมืองอยู่เสมอๆ อ่านต่อ

วนอุทยานโกสัมพี

 

วนอุทยานโกสัมพี ป่าหนองบุ้งเป็นป่าดงดิบมีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบอยู่ริมแม่น้ำชี ในเขตสุขาภิบาล- อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม ภายในบริเวณป่าหนองบุ้ง ซึ่งเป็นหนองน้ำธรรมชาติ ขนาดเนื้อที่ประมาณ 3 ไร่ มีน้ำตลอดอีกประมาณ 1- 1.50 เมตร บริเวณป่าหนองบุ้งด้านทิศใต้มีอาณาเขตติดต่อกับถนนข้างมณฑปหลวงพ่อมิ่งเมือง และวัดกลางโกสุมพิสัย จะมีลักษณะเป็นป่าดงดิบตามธรรมชาติมาตั้งแต่เดิม เนื้อที่ประมาณ 60 ไร่ และบริเวณที่อยู่ถัดลงไปทางด้านทิศตะวันตกจนจดลำชีหลง เนื้อที่ประมาณ 45 ไร่ส่วนที่ดินที่เหลืออีกประมาณ 20 ไร่ นั้นเป็นที่เคยถูกบุกรุกแผ้วถางป่ามาแล้วเป็นหย่อม ๆ และปล่อยให้เป็นที่รกร้างว่างเปล่าโดยไม่มีผู้ใดเข้ายึดครองกรรมสิทธิ์ สำหรับที่ดินบริเวณที่ไม่ได้บุกรุกแผ้วถางทำลายป่าจะมีไม้ยางขึ้นอยู่เป็นกลุ่ม กลุ่มละประมาณ 50 - 70 ต้น ซึ่งเป็นยางนา อ่านต่อ